SONNY COLBRELLI OLAYININ PERDE ARKASINDA NE VAR? İLAÇ KURBANI OLABİLİR Mİ?
21 Mart 2022 günü koşulmaya başlanan ‘Volta a Catalunya’ bisiklet yarışının ilk ayağı, tırmanışla biten bir sprint etabıydı. Bahrain Victorius takımının Avrupa Şampiyonu İtalyan sporcusu Sonny Colbrelli yarışı 2. Olarak bitirdi. Bitiş çizgisinin hemen ardından bilincini kaybeden sporcu, acil müdahalesi yapıldıktan 45 dakika sonra ambulans ile hastaneye sevk edildi. Doktorları sporcunun ani gelişen, hayatı tehdit eden bir ritim bozukluğu yaşadığını ve acil elektroşok ile (defibrilasyon) hayata döndürüldüğünü belirttiler.
Tetkik ve tedavisi devam eden sporcuya acil şifalar diliyorum.
Bu yazının amacı, Colbrelli olayını masaya yatırarak olası nedenlere yönelik akıl yürütmeler yapmak ve tüm sporcuları ilgilendiren önemli bir noktanın altını çizmektir.
Son yılların formda ‘yokuş çıkabilen sprinteri’ Sonny Colbrelli Eylül 2022’de Evenepoel ve Pogacar gibi yıldızların önünde Avrupa Şampiyonu unvanını kazandı.
Bahar klasiklerinin en önemlilerinden, Paris-Roubaix yarışının da 2021 yılı galibi olmuştu.
Sporcu, 2022 senesine büyük hedeflerle başlasa da 6 Mart’ta başlayan Paris-Nice yarışının ikinci etabından alt solunum yolları enfeksiyonu ile çekilmek zorunda kaldı.
Yaklaşık iki hafta sonra, 19 Mart tarihinde yapılan Milano-Sanremo yarışına da devam eden solunum yolu enfeksiyonu gerekçesiyle katılamadığını biliyoruz.
Takımı Bahrain Victorius, geçtiğimiz yıl birçok başarı elde ederken sporcularının artan performansı dikkat çekmekteydi.
Fransa Bisiklet Turunun 2021 yılı edisyonunun 17. Etabının ardından Fransız polisi tarafından Bahrain Victorius takım oteli basıldı, sporculardan saç vb. biyolojik örnekler alındı. Neticede WADA (Dünya Anti Doping Ajansı), yasaklı ilaçlara ait kanıta rastlanmadığını raporladı. Ancak saç örneği veren altı sporcudan (aralarında Sonny Colbrelli’nin de olduğu iddia edilmekte), üç tanesinde ‘Tizanidine’ ilacına rastlandığı belirtildi.
Tizanidine, kas gevşetici, ağrı kesici özellikleri ile günümüz tıbbında kullanılan, ülkemizde de reçete ile eczanelerde satılan bir ilaçtır. 2022 yılı güncel WADA yasaklı ilaçlar kılavuzunda bulunmamaktadır.
WADA Yasaklı İlaçlar Listesinde Olmayan İlaçlar Masum Mudur?
Tizanidine, başta omurilik yaralanmaları ve multiplscleroz (MS) ağır nörolojik problemlerde olmak üzere birçok kas hastalığında yaygın olarak kullanılan bir ilaçtır. Uzun bisiklet turları gibi sporcuların kas dokusuna yoğun yük bindiren yarışlarda, özellikle birçok tırmanış bisikletçisinin derdi olan bel ağrıları için kullanılıyor olabilir.
Tizanidine molekülü, olumlu etkileri yanında bazı yan etkileri de taşımakta. Konumuz kalp sağlığı olduğu için ritim bozuklukları ve de özellikle EKG’de QT süresi uzamasına bağlı gelişebilecek ritim bozukluklarından bahsetmek mecburiyetindeyim.
Uzun QT Sendromu Nedir?
Uzun QT sendromu, EKG’de ölçülen QT süresinin uzaması olarak tanımlanmaktadır. ‘Tordases de Pointes’ olarak tanımlanan hayati tehdit edici bir ritim bozukluğuna neden olabilir. Edinsel (sıklıkla ilaçlara veya elektrolit bozukluklarına bağlı) veya Doğumsal olabilen bir durumdur.
Amatör ve profesyonel atletlerin incelendiği serilerde Uzun QT, binde dört oranında saptanmıştır. Risk altındaki bireyleri tanımlaması açısından bu oranının, hayli önemli olduğunu düşünüyorum.
Tizanidine, Uzun QT Sendromuna neden olabilir. Uzun QT sendromuna neden olabilen ikinci bir ilaç grubu da alt solunum yolları enfeksiyonlarında kullanılan Makrolid, Florokinolon ailelerine bağlı antibiyotiklerdir.
Bahsi geçen sporcunun, yakın zamanda geçirdiği alt solunum yolu enfeksiyonu nedeniyle bu antibiyotiklerden birini kullanmış olma ihtimalinin yüksek olduğunu düşünüyorum.
Tek başına antibiyotiklerle veya Tizanidine benzeri bir molekül ile beraber Uzun QT Sendromu ve buna bağlı hayatı tehdit eden ‘Torsades de Pointes’ ritim bozukluğunu yaşamış olabileceğini akıldan çıkarmamak gerekiyor. Bilindiği gibi, QT süresini uzatan birden fazla ilaç beraber kullanılırsa bahsi geçen etki daha da güçlenerek hayati risk taşıyan aritmilere neden olabilir.
Torsades de Pointes
Bir molekülün WADA listesinde olmaması, onu doping listesinden çıkarabilir. Ancak güvenli kılmaz.
Bu yazının yazılma amacı Colbrelli veya takımının doping yaptığı iması değildir. Sporcular iddia edildiği gibi ‘Tizanidine’ kullanılmış olsa bile bu ilaç, WADA yasaklılar listesinde yer almamaktadır. Amacım, yazıyı okuyan tüm sporcuların başına gelebilecek bir risk hususunda farkındalık yaratmaktır.
İlaç ve gıda katkılarının yan etkilerinin olabileceğini hesaba katmak mecburiyetindeyiz. Farklı ilaçları bir arada kullanırken ilaç geçimsizlikleri ve kalp üzerine olası riskleri hakkında bilgi sahibi olmalıyız.
Tıp Fakültesine başladığımız ilk günlerde duyduğum ve hala kulaklarımda çınlayan Hipokrat ‘ın o sözündeki gibi; Primum non nocere.. (Önce zarar verme)
REFERANSLAR:
1. Kaddar N, et al. Tizanidine (Zanaflex): a muscle relaxant that may prolong the QT interval by blocking IKr. J Cardiovasc Pharmacol Ther. 2012;17(1):102-109. doi:10.1177/1074248410395020
2. https://eurekabike.com/blog-en/tizanidine-and-team-bahrain%3A-it%27s-not-doping-but-...
6. https://www.wada-ama.org/sites/default/files/resources/files/2022list_final_en.pdf
9. Fazio G, et al. Drugs to be avoided in patients with long QT syndrome: Focus on the anaesthesiological management. World J Cardiol. 2013;5(4):87-93. doi:10.4330/wjc.v5.i4.87
10. Longo UG, et al. Sudden cardiac death in young athletes with long QT syndrome: the role of genetic testing and cardiovascular screening. Br Med Bull. 2018;127(1):43-53. doi:10.1093/bmb/ldy017
11. Gomez AT, et al. Evaluation and Management of Athletes With Long QT Syndrome. Sports Health. 2016;8(6):527-535. doi:10.1177/1941738116660294
13. Kintz, P., et al. Liquid chromatography-tandem mass spectrometry and confirmation by liquid chromatography-high-resolution mass spectrometry hair tests to evidence use of tizanidine by racing cyclists. Drug testing and analysis, 14(1), 154–161. https://doi.org/10.1002/dta.3164